Jonas Hanson LEYRDAL

1684 - 1743  (59 years)

• Name	Jonas Hanson LEYRDAL
  Birth	1684	Prestegården 18/1, Lærdal
  Gender	Male
  Occupation	sokneprest
  Residence	Prestegården 18/1, Lærdal
  Death	1743
  Notes	Hr. Jonas gjekk fyrst Latinskulen i Bergen og vart kandidat i 171 1. Same året vart han kapellan hjå faren. Då han døydde, for han med ein gong til København for å sikre seg sokneprestembetet i Lærdal. Det fekk han, og vart utnemnd i 1716. Jonas Leyrdahl var vel den største jordeigaren Lærdal har hatt i nyare tid. Alt i 1723 eigde han omlag 20 laupar av dei 124 lauparjordleioe som då fanst i by-di. I tillegg til dette eigde han og alle kyrkjene i prestegjeldet. Såleis fekk han st or makt som jordeigar attåt presteembetet, som og sjølvsagt var ein maktstilling i seg, sjølv. Laberg uttrykte det slik at ein "lærdøl måtte vera svært full, om han torde seia presten i mot". I alle fall laut han betala for moroi når han vart ed ru. Jon Laberg: Lærdal: Jonas Hanson Leyrdal var f. 1684, gjekk på Latinskulen Bergen og vart kandidat i 1711. Same året vart han kapellan hjå faren. So snart faren var slokna, reiste han til Kjøbenhavn for sikra seg kaldet etter faren. Og det gjekk godt. 3. august 171 6 vart han sokneprest til Lærdal. Jonas Leyrdal vart den store jordeigar den største som i nyare tid nokon gong har vore i Lærdal. Av de 124 laupar jord i Lærdal, åtte han i 1723 ikr. 20 laupar, og Johan Rumohr som og var ein stor jordeigar i sam e tid, åtte 16 laupar Saman åtte desse to ikkje langt frå tredjeparten av all jordi i Lærdal På Borgund åtte dei mest inkje. Jonas Leyrdal åtte jord ogso utanum bygdi, soleis åtte han det gamle adelsæte Kroken i Hafslo. Det kunde ikkje verta ann a, enn at bygdi kjende seg tyngd av desse to bygdekaksane. Det kann ein godt merka på mangt og mykje frå dagliglivet i den tid. Det er nok difor me seier mindre um Jonas Levrdal enn um faren. Den vanlege mannen hadde lite han skulde ha sagt sli k som stoda var. Ein lærdøl måtte vera svert full, om han torde seia presten imot. Han fekk so veta, han Tørris M. Ljøsne. Det var i 1738 i brudlaupet hans Nils Agrimson N. Ljøsne. Då dei hadde tendt ljos um kvelden sat hr. Jonas og nokre andre saman ved langbordet . Då segjer Tørris til presten: "Du er ein falsknar og bedrager, eg skulde ha hug til å smørja de upp". Hr. Jonas bad Tørris og dei andre halda fred. Og til Tørris sa han: "Du er ein bra kar, men du har stelt deg som ein skarv etter at du kom he r til bordet". Tørris: "Det løgst du." Hr. Jonas: "Løgster du meg?" Jau Tørris gjorde då det. Presten skaut til vitner. Tørris: "Det må du vel, eg skal likevel prova at eg har rett." Jonas: "Du skal ikkje stola for mykje på pengane dine, de i kann du nok verta av med." Hvorpå Tørris bandet store eder og la til: "Gjer du meg au for pengar, du hr. Jonas, eg har set ein prest i augo før eg. Her skal du finna ein som skal fylgja deg om det so vert heilt til lagtinget eller kapitlet." Pr esten: "Eg tykkjer synd i deg." Tørris: "Det gjev eg f. for," og slog med det same i bordet. Presten bad han då gå frå bordet, men det vilde han ikkje. Då sa presten: "ja, vil ikkje du gå, so går eg," og dermed gjekk presten frå bordet. Seinare vart Tørris teken frå bordet, og dei fekk presten til å koma att og setja seg på gamle plassen sin. Tørris var då komen til eit anna bord og sat der og stirde på presten, og so kom det: "F. skal begrave denne svarte hunden som sit der." Se inare gjekk 'Tørris ut, men då han kom inn att, ropte bruri: "Eg ser han Tørris har ein kniv i vinstre trøye ærmi." Og det var nok so, at Tørris og truga presten med kniven. Det er greit at det etter dette, vilde korna eit etterspel. Og det kom. Tørris måtte for retten, men då var presten merkelg spak. Presten møtte ikkje sjølv, men let sonen Hans møta for seg. Og sonen skulde seia, at presten ikkje ynskte straff ove r Tørris, når han berre vilde gjera "sømmeleg undskyldnin". Og no hadde Tørris og vorte spak. Han visste ikkje noo gale om presten, sa han, og bad hr. Jonas "instændig om forlatelse". Og det fekk han mot å betala 3 rdl I saksomkostninger. Ein får , når ein les dette, som ein tanke om at dei to hadde havt seg ei god stund saman før dei kom for retten. Jonas var også eigar av alle kyrkjone I prestegjeldet. Han var største jordeieren i Lærdal
  Person ID	I19122	Valdres Slekt
  Last Modified	20 Nov 2007

  
  

  Father	Hans Jonasson LEYRDAL,   b. 1660, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1716 (Age 56 years)
  Mother	Anna Sofie Clausdtr RUMOHR,   b. Abt 1668, Rikheim 8/1, Attigarden, Lærdal d. 1705 (Age ~ 37 years)
  Family ID	F7139	Group Sheet  |  Family Chart

  
  

  Family	Maren Ovesdtr WANGENSTEEN,   b. 1690, Prestegården I Vang 32/1 d. 1744 (Age 54 years)
  Children	+ 1. Hans Fanning Jonason LEYRDAL,   b. 1717, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1744, Prestegården 18/1, Lærdal (Age 27 years)   2. Ove Christian Jonasson LEYRDAL,   b. 1718, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1766 (Age 48 years) + 3. Anne Sofie Jonasdtr LEYRDAL,   b. 1720, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1774, Prestegården I Vardal (Age 54 years) + 4. Petter Rumohr Jonasson LEYRDAL,   b. 1723, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1776 (Age 53 years) + 5. Ove Andreas Jonasen LEYRDAL,   b. 1728, Prestegården 18/1, Lærdal d. 1784 (Age 56 years)
  Family ID	F7963	Group Sheet  |  Family Chart
  Last Modified	20 Nov 2007

  
  

• Sources

  [S297] Lærdal 3, (Lærdal kommune 1994), 286 (Reliability: 3).